14 Eylül 2010 Salı

Afyonda Tarihsel ve Kültürel Çevre


Ören yerleri:1.Dinar Örenyeri:Eski adı:GELENEİ A,APAMEİA

Afyon-Denizli kara yolunun 90 km.deki buğünkü ilçe merkezinin oturduğu alanda yer almıştır.Kuruluşu kesin olarak bilinmemekle birlikte Truva savaşına katılan Ahiya preslerinden Celeneios'un savaş sonrasında İç Anadolu'ya gelerek yerleşmesiyle kurulmuş ve bu nedenle CELENEİA adını almıştır.Şehir daha sonra M.Ö.6.yüzyıldan itibaren önemli merkez olmuş ve büyümüştür.Bu dönemde genellikle Akropol kesiminde yerleşim olduğu dikkat çekmektedir.Daha sonraları Klasik,Hellenistik ve Roma dönemerinde daha da gelişerek şehir bu ğünkü yerleşim yerine doğru inmiş ve APAMEİA adını almıştır.Anıtsal yapılardan olan stadyum ve tiyatro kısmen özelliğini koruyarak kalmıştır.Bu dönemlerde şehir bir bakıma ticaret merkezi olmuş,dogu-batı arasındaki ilişkileri sağlayan Kral yoluda buradan geçmektedir.Bizans döneminde de kısmen özelliğini korumuş,Osmanlı döneminin son yıllarından itibaren bugümkü durumunu almıştır.

2.HİSAR KÖYÜ ÖRENYERLERİ:Eski adı AMORİUM

Emirdağ-Davulğa yolunun 13 km. de bulunan Hisar köyünün kuruluşu kesin olarak bilinmemekle beraber Frigler döneminden itibaren varlığı bilinmektedir.Klasik,Hellenistik,ve Roma dönemlerinde Pessimusla Orta ve Batı Anadolu'yu birbirine bağlayan önemli bir merkezdir.Bizans döneminde daha da önem kazanmış ve Amorium sülalesi diye bilinen Bizans İmparatorlarını çıkarmıştır.Arapların ve Türklerin yoğun saldırılarına uğramış ve sonuçta Türklerin eline geçmiştir.Şehir daha sonra terk edilmiş ve buğünkü köy kurulmuştur.1988 yılında Richard Harrison tarafından Oxford ünüversitesi adına kazıya başlamıştır.

3.DÖĞER-ÜÇLERKAYASI ÖRENYERLERİ:

İhsaniye ilçesine 7 km. ve 12 km.uzaklıklarında bulunan bu iki yerleşim yerleri Frigler döneminden beri yerleşim yerleridir.Aslan kaya,Kapıkaya 1,kapıkaya 2 Tanrıça Kybele adına yapılmış açık hava tapınağı özelliğinde kaya anıtlarıdır.Roma ve Bizans dönemine ait kaya mezar ve mezar odaları,yerleşim yerleri barınakları çevrede oldukca çok görülmektedir.Üçlerkayalığı,Nallıhan(Nallıkaya),Kırk merdiven,Asma Üçlerkayasında bulunan yerleşim yerleridir.Suluin,Memeç,Alaca,Urumkuş ve Döğer Kervansarayı Döğerde bulunmaktadır.buralarının önemli birer yerleşim merkezleri olduğu bilinmektedir.

GÖYNÜŞ VADİSİ ÖRENYERİ:

Afyon-Eskişehir kara yolunun 32 km.den sola doğru 1,5 km. daha gidilerek Hayran veli köyü sınırları içinde bulunan şimdiki adı KAYIHAN olan Kasabada bulunan Göymüş vadisine ulaşılır.Vadi Frigler döneminde önemli bir yerleşim merkezi olmuştur.M.Ö.6.yüzyıla ait kaya anıtlarından tanrıça kybele adına yapılmış açık hava tapınağı olan Maltaş ile Aslantaş ve Yılantaş mezar odaları bulunmaktadır.Ayrıca Frig ve Roma dönemlerine ait çok sayıda mezar oadları ile vadi girişinde bir kale vardır.

5.AYAZİN ÖRENYERİ:

Afyon-Eskişehir kara yolunun 27 km.sağa doğru4,7 km.daha giderek ulaşılan Ayazin kasabası,Frig döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinmektedir.Roma dönemine ait kaya mezar odaları(Aslanlı mezar odaları),Bizans dönemine ait kiliseler ve mezar odaları arazinin bu tür yerleşime elverişli olması nedeniyle kaya oyularak yapılmıştır.Özellikle kaya kilise iç ve dış mimari özelliği nedeniyle sanat tarihi açısından önemlidir.